از کافه پراگِ تهران تا سَچرتونه وین، کافه‌‌هایی که با یک برش کیک مشهور شدند

کافه‌نوشت: در سال‌هایی که موج کافه‌نشینی از دهه ۸۰ به‌تدریج در شهرهای ایران اوج گرفت، منوی کافه‌ها چیزی فراتر از «اسپرسو» و «کاپوچینو» نبود. اما آنچه بسیاری از کافه‌ها را از یکدیگر متمایز کرد، نه قهوه بلکه کیک بود؛ یک برش شیرین که گاهی هویت کامل یک کافه را می‌ساخت.

کافه‌‌هایی که با یک برش کیک مشهور شدند

نسل اول کافه‌های معاصر تهران، مانند پراگ، شناخته‌شده‌ترین مثال این مدل برندینگ‌ هستند؛ جایی که کیک‌های خانگی ساده، اما طعم‌دار و دست‌ساز در دهه ۸۰ تبدیل شدند به یک «نشانه فرهنگی». بسیاری از مشتری‌ها شاید فراموش کرده باشند میز و صندلی‌های کافه چه ظاهری داشت، اما هنوز طعم کیک‌های خانگیِ آن‌جا بخشی از خاطره شهری‌شان است. برندی که نه بر اساس طراحی داخلی، بلکه بر اساس مزه ساخته شد.بعدها این ماجرا برای کافه‌های دیگر هم سرایت کرد. حالا آن هایی که اهل شیرینی و کیک هستند می دانند که برای خوردن یک برش ردولوت جذاب، یا کیک پسته یا کروسان نیویورکی باید کجا بروند.

در سال‌های بعد، کافه‌های کوچک و مستقل در شهرهای مختلف ایران همین مسیر را ادامه دادند. برخی با چیزکیک خانگی محبوب شدند، برخی با براونی‌های دست‌پز و بعضی حتی با کیک‌های مناسبتی خلاقانه. دنیای کیک‌پزی آنقدر محبوب شد که خیلی‌ها برای یادگیری دوره‌های جدید شیرینی‌پزی و کیک پزی راهی فرانسه و ایتالیا شدند. کشورهایی که در تولید و برندینگ یک کیک خاص مهارت بالایی داشتند.  در واقع، بسیاری از این کافه‌ها از یک تکنیک کلاسیک برندینگ استفاده کرده‌اند. اینکه امضای کار خودشان را داشته باشند.  آیتمی که مردم برای خوردنش مسیر را کوتاه نمی‌کنند، بلکه به آن مقصد می‌روند.

صف طولانی برای یک کیک ۱۹۳ ساله

این مدل برندینگ منحصر به ایران نیست. در اروپا، تاریخی‌ترین مثال را می‌توان در وین پیدا کرد؛ سَچِرتورته( Sachertorte) کیک شکلاتی معروفی که اولین بار در سال ۱۸۳۲ در وین خلق شد، یعنی الان تقریباً ۱۹۳ سال قدمت دارد. این کیک توسط فرانتس ساشر، یک شاگرد آشپزی ۱۶ ساله، برای پذیرایی از مهمانان پرنس مترنیش ساخته شد و بعدها به یک نماد فرهنگی و برند قنادی تبدیل شد که تا امروز حفظ شده است. این کیک آن‌قدر مهم بود که حتی بین «هتل سَچر» و «قنادی دِمِل» جنگ کیک رخ داد؛ هر دو ادعا داشتند نسخه اصیل را آنها می‌پزند. نتیجه چه شد؟ اینکه امروز گردشگران برای مقایسه این دو نسخه، راهی دو کافه مختلف می‌شوند و عملاً یک کیک تبدیل شده به یک جاذبه گردشگری فرهنگی.

برش کیک سَچِرتورته در وین

لیدی‌ امِ محبوب در نیویورک

در نیویورک، برند لوکس Lady M  همین مسیر را طی کرد.کیکِ امضایی «لیدی ‌اِم» از همان روزهای اولِ ظهورش در نیویورک توانست یک برند جهانی بسازد؛ کیکِ مشهور میِل‌کروپز که از لایه‌های نازک کرپ و کرم وانیل ساخته شده، آن‌قدر ظریف و معماری‌شده است که بیشتر به یک شی هنری شباهت دارد تا دسر. لیدی‌اِم با تکیه بر همین یک محصول که ریشه‌اش به پاتیسری ژاپنی برمی‌گردد به جای منوی شلوغ، یک هویت مینیمال و لوکس ساخت. بسته‌بندی سفید و تجربه‌ای که شبیه ورود به یک گالری است. همین نگاه، کیک را تبدیل کرد به یک آیتم محبوب شبکه‌های اجتماعی و صف‌های طولانی در شهرهای مختلف دنیا. امروز لیدی‌اِم نه فقط یک قنادی، بلکه نمونه‌ای از این است که چطور یک دسر ساده، اگر خوب روایت و خوب اجرا شود، می‌تواند به فرهنگ جهانی راه پیدا کند.

کیک مخصوص کافه لیدی‌ام

یک امضای قدرتمند در پاریس

در پاریس هم  «Dalloyau» با کیک اُپرا نه تنها یک دسر بلکه یک سبک پخت را وارد فرهنگ جهانی کرد. کیک اُپرا یکی از معروف‌ترین محصولات قنادی فرانسوی است و برند قدیمی Dalloyau در پاریس توانست با آن شهرت جهانی پیدا کند. این کیک لایه‌لایه شامل کیک بادامی، کرم قهوه و گاناش شکلات است و هر برشش مثل یک اثر هنری ظریف است. Dalloyau با ارائه این کیک، نه تنها کیفیت و مهارت قنادی فرانسوی را نشان می‌دهد، بلکه یک امضای برند قدرتمند ساخته است: مشتریان وقتی نام اُپرا کیک را می‌شنوند، ناخودآگاه یاد Dalloyau می‌افتند. تجربه خرید و خوردن این کیک در فضای کلاسیک پاریسی کافه، ترکیبی از تاریخ، هنر و طعم را به مخاطب ارائه می‌کند و همین باعث شده اُپرا کیک به نمادی از هویت این برند تبدیل شود.

کیک اپرا

بازنشسته‌هایی که کافه را معروف کردند

کافه Vollpension در وین فراتر از یک قهوه‌خانه معمولی است؛ کیک‌ها و شیرینی‌های آن را بازنشسته‌ها با دست‌پخت خانگی می‌پزند و هر برش، طعم و خاطره‌ای نوستالژیک از خانه و گذشته منتقل می‌کند. فضای صمیمی و دنج کافه، با میز و صندلی‌های چوبی و دیوارهای پر از تابلوهای خانوادگی، تجربه‌ای شبیه ورود به خانه مادربزرگ ایجاد می‌کند. Vollpension نشان می‌دهد که یک کیک ساده می‌تواند نه تنها طعم، بلکه یک روایت انسانی و فرهنگی بسازد و مشتریان را به خود جذب کند. این کافه در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد و به سرعت به خاطر ایده منحصربه‌فردش شناخته شد. یعنی حدود ۱۲ سال قدمت دارد، اما با وجود کوتاه بودن سابقه، شهرت جهانی پیدا کرده و در میان گردشگران و اهالی وین محبوب شده است.

در نهایت، تجربه کافه‌نشینی امروز فراتر از قهوه و طراحی داخلی است؛ یک برش کیک می‌تواند هویت یک برند، خاطره‌ای نوستالژیک و حتی جاذبه‌ای فرهنگی بسازد.چیزی که حالا برای خیلی از کافه‌ها تبدیل به یک موضوع جدی شده است.