کافه‌داری؛ رویای مشترک خیلی از ما

بنابر آخرین آمار بیش از ۲۰ هزار کافه در ایران فعالیت می‌کنند.

از آدم‌ها درباره شغل رویایی‌شان که بپرسی حتما به جواب‌های مشترکی می‌رسی. جواب‌هایی که نشان می‌دهد خیلی از ما رویاهایی شبیه بهم داریم، معدود شغل‌هایی را دوست داریم، از کار کارمندی و روزمره فراری هستیم و سعی می‌کنیم شغلی را داشته باشیم که برای ما نجات‌دهنده باشد. یک گوشه ذهن خیلی از ما رویای داشتن یک کافه سال‌هاست که خاک می‌خورد. یک کافه که بعدها بزرگترش می‌کنیم و تبدیلش می‌کنیم به کافه گالری، یا حتی بخشی از آن را هم اختصاص می‌دهیم به کتابفروشی. شاید یک بوتیکِ گل هم کنارش زدیم. بالاخره رویا حد و مرزی نمی‌شناسد، ما خیال می‌کنیم شاید یک روزی اتفاق افتاد.

اما این رویای مشترک برای بعضی‌ها تبدیل به واقعیت می‌شود و برای بعضی‌های دیگر تا همیشه یک آرزو باقی می‌ماند. آمارها می‌گوید در حال حاضر بیش از ۲۰ هزار کافه در ایران وجود دارد. از این تعداد ۶ هزار کافه در تهران است و باقی در شهرهای دیگر ایران پخش شده است. اصفهان، شیراز و مشهد بعد از تهران در رتبه‌های بعدی هستند. اصفهان بیش از ۱۰۰۰ کافه دارد، شیراز حدود ۸۰۰، و مشهد بیش از ۷۰۰ کافه . البته این اعداد مربوط به اخرین خبری است که دوسال پیش اتحادیه کافی شاپدارها اعلام کرده.

ایران و خاورمیانه، نرخ رشد قابل توجهی در تعداد و تنوع کافه‌ها دارند. نرخ رشد تخمینی ایران بین ۱۰تا ۱۲٪ در سال تخمین زده می‌شود. یعنی دست‌کم دو برابر متوسط جهانی و بالاتر حتی از نرخ رشد خاورمیانه. نکته جالب اما بین این اعدام و ارقام این است که بعد ار فروکش کردن کرونا تعداد کافه‌های تهران دوبرابر شد. شاید تاثیر قرنطینه و رها شدن یکباره از خانه نشینی بود که آدم‌ها را به سمت کافه کشاند. میل به هم‌صحبتی، معاشرت، تعامل، آن هم بعد از دوسالِ سخت که درها به روی همه بسته بود و آدم‌ها از هم فرار می‌کردند، باعث شد تا کافه‌ها رشد عجیب و غریبی داشته باشند. بعد کرونا آن‌هایی که رویای کافه‌داری داشتند،  جدی‌تر دنبالش رفتند. کافه‌هایی ساخته شد کوچک اما گرم که می‌توانست آدم‌ها را دورهم جمع کند و سال‌های تنهایی کرونا را از یاد ما ببرد. در تهران قبل از کرونا سه هزار کافه بود و بعد از آن به عدد ۶ هزار رسید.

عمر کافه‌ها اما خیلی بلند نیستند. این را همه آن‌هایی که دوست دارند کافه داشته باشند هم می‌دادند ولی باز تلاش می‌کنند. این موضوع البته مختص ایران نیست. در آمریکا ۱۷ درصد کافه‌ها در سال اول تعطیل می‌شوند. در ایران وضعیت اقتصادی که دچار نوسان می‌شود یکی از اولین چیزها، حذف شدن کافه‌گردی از سبد معیشتی است. بله زندگی سخت است و کافه رفتن هیچ وقت جز اولویت ها نبوده. آمار رسمی و دقیقی درباره عمر کافه‌ها در ایران منتشر نشده اما بنابر سایر منابع مثل تحلیل بازار و تجربه‌های عملیاتی بین ۲۰ تا ۳۰درصد کافه ها در ایران عمر یک ساله دارند. حدود ۵۰ درصد هم تا ۵ سال دوام می‌آورند و بعد از آن تعطیل می‌شوند. صنعت کافه‌داری در این سال ها توانسته برای بیش از ۵۰۰ هزار نفر شغل ایجاد کند اما با تعطیل شدن کافه‌ها آمار بیکاری بین این صنف قابل توجه است. متخصصان این حوزه معتقدند علاوه بر مشکلات اقتصادی خیلی از افراد بدون برنامه‌ریزی درست و شناخت وارد این بازار می شوند و کار برایشان سخت می‌شود.آن‌ها نمی توانند خیلی زیاد دوام داشته باشند چرا که کافه‌داری صرفا یک رویا نیست که بی محابا دنبال آن بروند بلکه نیاز به تخصص، شناخت و برآوردهای درست اقتصادی دارد.